Wist je dat de huid het grootste orgaan is van het menselijk lichaam? Het beschermt ons tegen invloeden van buitenaf. Soms beschadigen we de huid in een ongelukkig moment. Daarbij kunnen onder andere schaafwonden, blaren, brandwonden en snijwonden ontstaan en die kunnen behoorlijk pijnlijk zijn. In veel gevallen voldoet een simpele pleister, maar is dat ook de beste oplossing? Zou het niet fijn zijn als de wond sneller en mooier heelt? Het voorkomt onnodig extra pijn, ongemak en littekens als je de juiste hulpmiddelen kan toepassen op een wond. In deze blog geven wij je tips over de behandeling van de meest voorkomende wondjes.
Voorafgaand aan onze tips: raadpleeg een arts in volgende gevallen/situaties:- Botbreuken
- Infecties, ontstoken wonden
- Als de wond niet stopt met bloeden, doordat het te diep is.
- Als je denkt dat de wond gehecht moet worden
- Als de wond tijdens het genezingsproces onaangenaam gaat ruiken
- Als de wond bovenmatig vocht gaat afscheiden
- Bij twijfel over de behandeling
- Bij tweede en derde graadverbranding
Een schaafwond behandelen: zo doe je dat!
Valpartijen op straat of op het sportveld veroorzaken schaafwonden. Bij een schaafwond is vaak de opperhuid beschadigd. Door de val op een onregelmatig oppervlak verschijnen er rode puntjes met bloed op de huid. Soms kan de wond vochtig zijn en er kan een geelachtige vloeistof uitkomen.
Omdat de kans op infectie hoog is door straatvuil of andere niet-steriele oppervlakten, moet de wond goed afgespoeld worden met lauw kraanwater. Gebruik geen ontsmetting of zeepproducten.
- Haal zand, grind of ander vuil uit de wond met een steriele pincet.
- Als de schaafwond in contact is gekomen met vuil (afval) van straat of dieren (mest), neem dan contact op met een arts en vraag of een tetanus prik nodig is.
- Laat de wond drogen, het liefst zonder pleister of verband. Op die manier kan er een beschermende korst vormen.
- Als de wond op een schuurplek zit met kleding, breng dan een eilandpleister (bij een kleine wond) of verband (bij een grote wond) aan. Eilandpleister zijn prettig omdat de zijkanten plakken en afdichten, terwijl het midden niet-klevend absorberend verband bevat.
- Laat de wond zoveel mogelijk drogen aan de lucht.
- Controleer de wond en vervang pleisters/verband dagelijks. Schaafwonden genezen meestal vrij snel en zonder littekenvorming.
- Als de randen van de wond rood kleuren, opzwellen of witgele vloeistof uitscheiden, ga direct naar een arts en bespreek de vervolgstappen.
Aanbevolen producten voor schaafwonden en kleine open wonden:
- (paraffine) Zalfgaas
- Steriel gaas
- Fixatiepleister of fixatiewindsel
- Eilandpleister
Snijwonden of scheurwonden verzorgen
Snijwonden worden veroorzaakt door scherpe voorwerpen zoals messen, glasscherven of bijvoorbeeld. De eerste stappen zijn altijd: De wond dichtdrukken met een schone doek of verband en het lichaamsdeel waar de wond zich bevindt omhoog houden.
Een snijwond:- Waar bloed uit spuit of waar iemand onwel/ grauw van wordt moet direct behandeld worden in het ziekenhuis.
- Waarvan de wondranden naar buiten lopen (V-vorm) moet gecontroleerd en gehecht worden door een arts / medisch professional.
- Waarvan het scherpe voorwerp in aanraking is geweest met dierlijke producten of vuil: naar een arts of ziekenhuis gaan voor een tetanusprik.
Kleine snijwonden
Kleine snijwonden kunnen zelf behandeld worden. Soms kunnen zelfs kleine snijwonden flink bloeden, wat af kan schrikken. Volg de volgende stappen bij een kleine snijwond:
- Spoel de wond 1-2 minuten schoon, ook als deze flink bloed. Zo kan het vuil de wond verlaten en wordt zichtbaar hoe groot de wond werkelijk is.
- Als het nog hevig bloed na het spoelen, druk leggen op de wond met verband of een schone doek. Het bloeden zou na 2-3 minuten druk opleggen moeten stoppen. Indien mogelijk de wond hooghouden: zo stroomt bloed minder makkelijk naar de wond.
Bij een droge wond
- De wond afdekken met een pleister of verband. Daarnaast zijn wondpleisters van leukoplast meer geschikt voor bewegelijke plekken van het lichaam.
Bij een natte wond
- Als er vocht uit de wond komt, gebruik dan paraffine zalfgaas met absorberend verband. Zet deze twee lagen vervolgens vast met een pleister of fixatiewindsel.
- Vervang de pleisters of verband minimaal één per dag tot de wondranden dichtzijn en roze kleuren. De wond kan later nog infecteren, ga daarom direct naar een arts als de wond opzwelt of pus uitscheidt
Aanbevolen producten voor snijwonden
Wat te doen bij kleine en oppervlakkige brandwonden
Brandwonden ontstaan niet alleen door hitte. Ook bevriezing en chemische stoffen kunnen brandwonden veroorzaken. Het klinkt misschien vreemd, maar pijn bij een brandwond is meestal een goed teken. Dat geeft aan dat de zenuwen niet of beperkt beschadigd zijn. Bij grote of diepe gevoelloze brandwonden is de schade vaak groter. Raadpleeg altijd een arts bij een verbranding groter dan twee centimeter en bij tweede en derde graadsverbranding. We behandelen hieronder een oppervlakkige eerste graadverbranding, kleiner dan twee centimeter.
Behandeling van oppervlakkige brandwonden
- Bij alle soorten brandwonden dient u altijd direct te koelen met lauw, zacht stromend leidingwater. Spoel altijd langs de wond, nooit direct op de wond.
- Koel minimaal tien minuten. Bij chemische verbranding minimaal dertig minuten. Voorkom onderkoeling. Vooral kinderen zijn daar gevoelig voor.
- Als de wond gesloten is, kunt u er ook voor kiezen om de wond in te spuiten met Burnshield Hydrogel (brandwondengel)
- Behandel de wond met een zalfgaas en een steriel gaas
- Smeer de dichte wond eventueel in met honingzalf om te verzachten
- Zet alles vast met een hechtpleister en fixatiewindsel
- Vervang het zalfgaas en steriele gaas dagelijks
Let op: smeer nooit iets op een open brandwond. Ook geen verkoelende gel. Het infectiegevaar is namelijk groot. Prik de brandblaren nooit door.
Aanbevolen producten bij oppervlakkige brandwonden
- Burnshield Hydrogel (optioneel)
- Honingzalf (optioneel) meer informatie over honingzalf vind je in onze blog Mesitran: De geneeskrachtige werking van honing
- Zalfgaas
- Steriel gaas
- Fixatiepleister of fixatiewindsel
Blaren voorkomen en behandelen
De uitspraak: ‘voorkomen is beter dan genezen’ is misschien wel ontstaan bij blaren. De hersteltijd van een blaar is het simpelweg gewoon niet waard als je weet hoe je ze kan voorkomen. Of je nu een lang wandelweekend gepland hebt, nieuwe schoenen hebt gekocht of de eerste trainingen van het sportseizoen volgende week beginnen: blaren liggen altijd op de loer.
Zo ontstaan blaren
Blaren ontstaan door langdurige wrijving van de huid met een ander oppervlak of voorwerp, zoals krappe schoenen of gereedschap. Er vormen vervelende zakjes gevuld met vloeistof in de bovenste huidlagen. Dit doet het lichaam om het weefsel in de onderliggende huidlaag te beschermen en het herstel te bevorderen. Een blaar is allesbehalve praktisch, dus leggen wij in 7 stappen uit hoe je blaren voorkomt!
Blaar doorprikken of niet?
Laat de blaar bij voorkeur intact. Een vochtige wondomgeving zorgt voor sneller herstel van de beschadigde huid onder de blaar. Als de blaar lek is, moet deze behandeld worden om infectie te voorkomen:
- Desinfecteer eerst je handen
- Laat het resterende vocht eruit lopen of druk het er voorzichtig uit (bij voorkeur met een steriel gaasje).
- Desinfecteer de blaar met reinigingsvloeistof of alcohol. Geen benodigdheden bij de hand? Gebruik dan schoon water.
- Als de huid nog in tact is, verwijder het dan niet, maar dek af met een blarenpleister die 1 cm groter is dan de blaar.
- Als de blaar gescheurd is, verwijder de huid dan voorzichtig.
- Indien mogelijk, laat de huid dan verharden in de open lucht.
- Als dat niet mogelijk is door bijvoorbeeld kleding, dek de huid dan af met een blarenpleister en gebruik zalfgaas om contact tussen de pleister en de nieuwe kwetsbare huid te voorkomen.
Gun de blaar tijd om te herstellen en laat zoveel mogelijk luchten. Dit is meestal de grootste uitdaging in het herstelproces. Na een week is de huid onder de blaar vaak al genezen.